Στὶς ὑπάρχουσες πηγὲς τῆς βυζαντινῆς μουσικολογίας ἐντοπίζονται, ἀναμφίβολα, ἐξαιρετικὰ χρήσιμες μαρτυρίες, σχετικὲς μὲ τὴν πράξη τῆς «χειρονομίας». Ἡ χειρονομία πρέπει νὰ κατανοηθεῖ ὡς μία τεχνικὴ ποὺ –πέρα ἀπὸ τὴν πασιφανῆ ἔννοια τῆς κίνησης τῶν χειρῶν (πρὸς συντονισμὸ μιᾶς ὁμάδας ψαλλόντων)– προσδιορίζει καὶ δηλώνει τὸν χορικὸ τρόπο ψαλμώδησης. Ἀποτελεῖ τὴν ὀφθαλμοφανῆ σχηματοποίηση τοῦ ἐνδεδειγμένου τρόπου (ὁμαδικῆς) ἑρμηνευτικῆς προσέγγισης εἴτε (σὲ στενὴ ἔννοια) τῶν σημαδίων, εἴτε (σὲ εὐρεῖα ἔννοια) τῶν μουσικῶν γραμμῶν ἢ θέσεων], δηλαδὴ τῆς ὅλης αἰσθητικῆς τοῦ ἀπὸ χοροῦ ἑρμηνευόμενου μέλους.
Ὁρισμένες ἀπὸ αὐτὲς τὶς μαρτυρίες παρουσιάζονται καὶ σχολιάζονται στὴν παρούσα ἀνακοίνωση, μὲ σκοπὸ ἀφ’ ἑνὸς μὲν νὰ διευρυνθοῦν οἱ γενικότερες γνώσεις μας πάνω στὸ θέμα, ἀφ’ ἑτέρου δὲ νὰ κατανοηθεῖ εἰδικότερα τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς ἔννοιας τῆς χειρονομίας.
