Περὶ τῆς ψαλτικῆς παραδόσεως τῆς νήσου ὕδρας, ἐλάχιστα, δυστυχῶς, στοιχεῖα εἶναι ὣς σήμερα γνωστά. Mελετώντας κατὰ τὸ παρελθὸν (μὲ ἀφορμὴ τὴν ἀναλυτικὴ καταλογογράφηση τῶν «ἐν Ὕδρᾳ μουσικῶν χειρογράφων») τὸ σύνολο τῶν κωδίκων βυζαντινῆς καὶ μεταβυζαντινῆς μουσικῆς ποὺ ἀπόκεινται σὲ μοναστηριακὲς καὶ ἄλλες συλλογὲς τῆς νήσου, εὐτύχησα νὰ συγκεντρώσω ἱκανὰ περὶ τοῦ συγκεκριμένου θέματος στοιχεῖα, βάσει τῶν ὁποίων στοιχειοθετεῖται πλέον μιὰ ἀρκούντως εὐκρινὴς εἰκόνα γιὰ τὸ εὖρος καὶ τὴν ἀξία τῆς ἐν λόγῳ παραδόσεως. Συγκεκριμένα, ἀπὸ τὰ μνημονευθέντα στοιχεῖα ἔρχεται πρωτίστως σὲ φῶς ἡ ἀξιόλογη μουσικὴ δραστηριότητα ὁρισμένων γηγενῶν ὑδραίων, φορέων τῆς εὐλογημένης ψαλτικῆς τέχνης, γεγονὸς ποὺ ἀναμφίβολα συμβάλλει πρὸς μιὰν προδρομικὴ ἀποτίμηση τῆς ἐν γένει μουσικῆς παραδόσεως ὀλοκλήρου τῆς νήσου. Κατόπιν τῆς ἐπιβεβλημένης ἐπιστημονικῆς βασάνου, -ἤτοι συνεκτιμήσεως ὁμοειδῶν πληροφοριῶν ἀπὸ λοιποὺς μουσικοὺς κώδικες τοῦ ἑλλαδικοῦ καὶ διεθνοῦς χώρου καὶ διασταυρώσεως τῶν προκυψάντων δεδομένων βάσει τῆς ὑφισταμένης μουσικολογικῆς βιβλιογραφίας-, ἐκτίθενται ἐν συνεχείᾳ οἱ -κατὰ τὴν παροῦσα, τοὐλάχιστον, ἔρευνα- ἐπισημανθεῖσες μαρτυρίες, οἱ ὁποῖες μᾶς γνωστοποιοῦν τὶς ἀκόλουθες ὑδραϊκὲς μουσικὲς φυσιογνωμίες:
Α΄. Κωδικογράφους: Πάνος Οἰκονόμου ἀναγνώστης/Δημήτριος Μαρούκας/Μιχαὴλ Κάλος/Γεράσιμος μοναχός/Γεώργιος παπᾶ-Ἰωάννου Μᾶνος.
Β΄. Μελουργούς: Δημήτριος ὁ ἐκ τῆς νήσου ῞ Υδρας/Ἀναστάσιος ὁ Ὑδραῖος/Γεώργιος παπᾶ-Ἰωάννου Μᾶνος.
Γ΄. Ψάλτες: Ἀναστάσιος ὁ ταπεινός/Γεώργιος Χαλιορῆς.
Ὁ κατ᾿ ἰδίαν σχολιασμὸς, ἡ εἰδικὴ μουσικολογικὴ ἀνάλυση καὶ ἐπεξεργασία τοῦ βίου καὶ τοῦ ἔργου τῶν ἀνωτέρω μουσικῶν προσωπικοτήτων, καταδεικνύουν πλέον λεπτομερῶς τοὺς μεταξύ των συσχετισμοὺς (σχέσεις μαθητῶν-διδασκάλων, ἐπιρροὲς τῆς ἐν γένει δημιουργίας των ἀπὸ συγκεκριμένη μουσικὴ παράδοση, κ.λπ.) καὶ τελικῶς συνηγοροῦν ἀδιαμφισβήτητα στὴν ἀναγνώριση μιᾶς συνεχοῦς πορείας καὶ θαυμαστῆς ἀκμῆς τῆς ψαλτικῆς τέχνης στὴν ἐν λόγῳ νῆσο τοῦ Σαρωνικοῦ[1].
[1] Τὸ ἀνωτέρω κείμενο καταχωρίσθηκε -ὡς περίληψη τῆς ἀνακοίνωσης τοῦ ὑποφαινόμενου- καὶ στὸν σχετικὸ τόμο ποὺ κυκλοφορήθηκε μεταξὺ τῶν συνέδρων κατὰ τὸ Α΄ Διεθνὲς Συνέδριο Ἱστορίας-Ἀρχαιολογίας τοῦ Ἀργοσαρωνικοῦ (Πόρος, 26-29 ᾿Ιουνίου 1998).
