Γιὰ πρώτη φορά, βάσει δημοσιευμένων καὶ ἀδημοσίευτων σχετικῶν πηγῶν, διερευνᾶται τὸ θέμα τῆς διέλευσης τοῦ ἁγίου Μακαρίου Νοταρᾶ ἀπὸ τὸ νησὶ τῆς Ὕδρας. Συζητοῦνται, διεξοδικά, ἐδῶ ζητήματα ὅπως ὁ τόπος καὶ ὁ χρόνος παραμονῆς τοῦ Μακαρίου στὴν Ὕδρα ἢ οἱ δραστηριότητές του στὸ νησί, ζητήματα ποὺ ἐντελῶς σποραδικὰ εἶχαν μέχρι τώρα ἀπασχολήσει τὴ σχετικὴ ἔρευνα καὶ γιὰ τὰ ὁποῖα καταλήγω πλέον σὲ πειστικὲς (καὶ ἐνίοτε ἀνατρεπτικὲς τῶν ἐπικρατουσῶν ἀπόψεων) ἀπαντήσεις.

Ἡ μελέτη ἀποτελεῖ μιὰ πρωτότυπη συμβολὴ στὸ εὐρύτερο γνωστικὸ ἀντικείμενο τῆς ὑμναγιολογίας καὶ ἰδιαίτερα στὴ σχετικὴ μὲ τοὺς λεγόμενους κολλυβάδες βιβλιογραφία.


  • Τὸ ἴδιο ἀναδημοσιεύθηκε πρόσφατα (μὲ ὁρισμένες βιβλιογραφικὲς προσθῆκες) καὶ στὸν μνημειώδη τόμο Τὸ Μοναστήρι καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ Μουσεῖο Ὕδρας, [Ἀθήνα 2009], σσ. 77-90
  • Mιὰ (ἀνυπομνηματισμένη) ἐκδοχὴ τοῦ ἴδιου κειμένου δημοσιεύθηκε καὶ στὴν ἐφημερίδα Ἡ Φωνὴ τῆς Ὑδρας (2005), σ. 10 καὶ σ. 13