Ἀναδιφώντας τὰ τελευταῖα δέκα περίπου χρόνια -συστηματικώτερα δὲ κατὰ τὴν τελευταία τετραετία- στὶς ἔντυπες μουσικὲς ἐκδόσεις τῆς περιφήμου βιβλιοθήκης Κωνσταντίνου Ἀλεξάνδρου Ψάχου, ἀποκειμένης τώρα στὸ Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, δὲν μποροῦσα νὰ μὴ σταθῶ μὲ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον στὰ ποικίλα σημειώματα πού (στὰ πρῶτα ἢ τελευταῖα παράφυλλα τῆς σταχώσεως τῶν ἐντύπων, στὶς ᾦες τῶν βιβλίων, ἢ ἀκόμη καὶ ἐπὶ τῶν δημοσιευομένων μουσικῶν κειμένων), ἄλλοτε πρόχειρα καὶ ἄλλοτε μὲ περισσότερη ἐπιμέλεια κατέγραφε ὁ περιώνυμος κτήτωρ τῶν μουσικῶν αὐτῶν βιβλίων, σὲ ὧρες -ὅπως φαίνεται- σχολῆς καὶ προσωπικῆς μελέτης. Καὶ τοῦτο -νομίζω- δικαίως, καθ’ ὅτι ὁποιοσδήποτε “μουσικῶς εὐαίσθητος” ἀναγνώστης δὲν εἶναι δύσκολο νὰ διαπιστώσει τὴν ἀξία ποὺ ἀναμφίβολα προσλαμβάνουν οἱ συγκεκριμένες σημειώσεις ὄχι μόνον γιὰ τὴν ἐν γένει μουσικὴ φυσιογνωμία τοῦ Κ. Ἀ.Ψάχου, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴ σχετικῶς ὄψιμη ἑλληνικὴ μουσικολογικὴ ἱστορία. Πράγματι, τὰ ἐν προκειμένῳ ἐξεταζόμενα σημειώματα τοῦ Κ. Ἀ.Ψάχου ἀποδεικνύονται χρησιμώτατα γιὰ τὶς ἐπισημανθεῖσες δύο τοὐλάχιστον παραμέτρους· πρῶτον, γιὰ τὴν ἀκριβῆ ἀποτίμηση τῆς ὅλης μουσικῆς ὑποστάσεως τοῦ Ψάχου, δοθέντος ὅτι δὲν ἀποτελοῦν πρωτόλεια σημειώματα ἐκπαιδευομένου μουσικοῦ, ἀλλὰ ἀπόψεις ἑνὸς ὡρίμου ἐπιστήμονος, ἑνὸς ἐγνωσμένης ἀξίας καὶ μουσικῆς καταρτίσεως μελετητοῦ τῆς ἑλληνικῆς μουσικῆς, ποὺ παρέχουν ποικίλα ἐνδιαφέροντα δεδομένα καὶ χρησιμώτατες μουσικολογικὲς πληροφορίες, σκόρπιες μουσικὲς σημειώσεις, δοκίμια νέων συνθέσεων, διορθώσεις δημοσιευομένων μουσικῶν κειμένων κ.λπ. Δεύτερον, γιὰ τὴν ἄρτια σκιαγράφηση τοῦ “μουσικοῦ χάρτη” τῆς συγκεκριμένης ἐποχῆς, καθ’ ὅτι μέσῳ αὐτῶν ἀσκεῖται γόνιμη κριτικὴ ἐπὶ τῆς κατὰ τὴν ἐποχή του ὑφισταμένης μουσικῆς καταστάσεως, μὲ τὴν εἰλικρινῆ καταγραφή (χωρὶς προσχήματα καὶ συγκαλύ-ψεις, ἀφοῦ πρόκειται περὶ ἰδιωτικῶν σημειωμάτων) πολυτίμων μαρτυριῶν γιὰ πρόσωπα, γεγονότα, καταστάσεις κ.λπ. Στὴν παροῦσα μελέτη, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὸ πρῶτο μέρος εὐρύτερης -καὶ ἐν ἐξελίξει ἀκόμη- σχετικῆς ἐρευνητικῆς ἐργασίας μου, καταγράφονται ἀναλυτικὰ σημειώματα τοῦ Κ. Ἀ.Ψάχου ποὺ συνελέγησαν ἀπὸ τὰ ἀποκείμενα στὴ βιβλιοθήκη του μουσικὰ μόνον (ὄχι καὶ τὰ θεωρητικά) βιβλία τῆς πρώτης ἑξηκονταετίας τῆς μουσικῆς τυπογραφίας (δηλαδὴ ἀπὸ τὸ ἔτος 1820 ἕως τὸ 1882 περίπου), ὥστε νὰ σχηματισθεῖ προδρομικῶς μιὰ πρώτη ἐντύπωση περὶ τῶν διαστάσεων καὶ τῆς ὅποιας πρωτοτυπίας ἢ ἀξίας τοῦ συγκεκριμένου θέματος. Ὅταν ἡ σχετικὴ ἔρευνα ὁλοκληρωθεῖ, εὐελπιστῶ νὰ εὑρεθοῦμε ἐνώπιον μιᾶς -ἐν πολλοῖς ἄγνωστης ἀκόμη- ψηφίδος τῆς μουσικῆς φυσιο-γνωμίας Κωνσταντίνου Ἀλεξάνδρου Ψάχου, ποὺ θὰ φωτίσει ταυτόχρονα καὶ ἱκανὰ σημεῖα ἀμφοτέρων τῶν ὄψεων τῆς κατὰ τὸ α’ ἥμισυ τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος ἑλληνικῆς μουσικῆς κληρονομιᾶς.
